6 Sigma’nın Hayatımıza Etkileri Nelerdir?

6 Sigma, ilk olarak üretim süreçlerindeki hataları ortadan kaldırmak üzere geliştirilmiş bir araçlar seti olarak ortaya çıkmış olan, dünyanın dev şirketleri tarafından uygulanan, iş ve üretim süreçlerinde hataları sıfıra indirmeyi, verimliliği, kârlılığı ve müşteri memnuniyetini sürekli artırmayı hedefleyen modern bir iş metodolojisidir. 6 Sigma en genel tabiri ile; daha iyi, daha hızlı ve daha verimli olmak yönünde sürekli gelişim sağlayan, hatalara odaklanarak; bu hataların kaynaklarını bulup ortadan kaldırmayı ve süreç kalitesini arttırmayı amaçlamayan bir süreç iyileştirme aracıdır.

6 Sigma’nın tarihsel gelişimi 1970’lerde Japon şirketi Matsushita’ya Amerikan şirketi olan Motorola ve Quasar adlı televizyon şirketinin, çok fazla hata oranının getirdiği verimsizlik yüzünden satılmasıyla başlamıştır. Temel prensipleri ise 1986 yılında Motorola’da geliştirilmiştir. Kalite Kontrol, Toplam Kalite Yönetimi, Sıfır Hata gibi metodolojilerden; Shewhart, Deming, Juran, Ishikawa, Taguchi gibi öncülerden büyük oranda faydalanılarak geliştirilen 6 Sigma’nın ilk uygulayıcıları Motorola, Honeywell ve GE idi. 1990’lı yılların sonlarına gelindiğinde ise, Fortune 500’de ki şirketlerin çoğunda uygulandığı görülmektedir.

Ortaya çıkış amacı, üretim süreçlerindeki hataları ortadan kaldırmaya yönelik olsa da, zaman içinde geliştirilen bu metodoloji, üretim dışı sektörleri de kapsayarak uygulama alanını genişletmiştir. Şu anda, çıktı üreten her türlü süreçte 6 Sigma uygulamalarına rastlamak mümkündür.

Peki Sigma’nın sözlük anlamı nedir? Sigma, popülasyon standart sapmasını ifade eden istatistiki bir terimdir. Bu kelimenin başına 6 ifadesi geldiğinde ise, istatistiki olarak milyonda 3.4 hata bulunduğu anlamına gelmektedir.

• 1 milyon üretimde 3.4 adet hatalı ürün;
• 1 milyon sevkiyatta 3.4 adet yanlış sevkiyat;
• 1 milyon faturada 3.4 adet eksik bilgi ya da kayıp.

Peki her şirket 6 Sigma seviyesinde mi çalışıyor? Malesef hayır. 6 Sigma seviyesi, neredeyse hatasız, mükemmel süreç seviyeleridir. Bu seviyelere erişmek hem zaman, hem maliyet, hem de insan kaynağı gerektirir. Bu nedenle çoğu şirket, yaptıkları işin gereklilikleri doğrultusunda, 4-5 Sigma arasındaki seviyelerde performans göstermektedir.
Neden 6 Sigma iş hayatı için bu kadar önemli? İş dünyasında her gün yeni bir problemle karşılaşıyoruz. Hatalı ürünler, müşteri iadeleri, stoklar için yeterli alan olmayışı, şikayetler, siparişlerin zamanında yetişmemesi, yeterince satış olmaması, kar marjlarının düşüklüğü, maliyetlerin yüksekliği… Küresel rekabet her geçen gün şiddetini arttırıyor. Önceden satış fiyatları maliyet ve kar toplamı ile hesaplanırdı.

Satış Fiyatı: Kar + Maliyet

Artık pek çok firma, tedarikçisine satın alacağı fiyatı hedef vermekte. Bu nedenle, maliyetleri minimize etmek, karlılıkları arttırma konusunda eskiden olduğundan daha önemli. Bu durum, şirketleri süreç iyileştirme çalışmalarına yön vermekte. Bu nedenle 6 Sigma şirketlerin ayakta kalabilmesi için çok önemli.

Kar: Satış Fiyatı- Maliyet

Konu ile ilgili yapılan istatistikler bu sonucu doğrulamaktadır. 6 Sigma metodolojisini uygulamaya başladığından beri şirketlerin; ürün geliştirme sürelerinde 75% azalma, üretkenliklerinde 100% artma, iş kazalarında 50% azalma, hata sayılarında ise 80% oranında azalma gösterdiği pek çok firma tarafından ilan edilmektedir.

6 Sigma’nın pek çok faydası ve iş hayatındaki önemini yukarıda sıraladık. Peki 6 Sigma sadece iş hayatında mı kullanılır? Tabiki de hayır! 6 Sigma’da pek çok araç takımı bulunmaktadır ve bu araç takımları çıktı üreten her türlü sürece uyarlanabilmektedir. Aşağıda 6 Sigma’nın gündelik hayata indirgenmesine dair örnekler mevcuttur:

Gündelik hayatımızda en yaygın kullandığımız ama farkında olmadığımız araç takımı AHP (Analytical Hierarchy Process) Matrisi’dir. Bu matris; birden fazla seçenek arasında karar vermek için kullanılan bir seçim aracıdır. Gündelik hayatımızda da her gün bir seçim yapmak durumunda kalıyoruz. Üniversite seçerken, ev veya araba alırken, iş değiştirirken, etkinlik mekanı belirlerken vb. Bu araç takımı ile çözüm seçim sürecini kolaylaştırabiliriz:

Ev alma örneğini düşünelim. Bir ev alırken bizim için önemli kriterler neler olabilir? Konumu, asansör olup olmaması, binanın yaşı vb. Bu liste daha da uzayıp gidebilir. Bir 6 Sigma aracı olan AHP matrisi, bu kriterlerin birbirileri arasındaki ağırlıklarını bularak önem sıralaması belirlemeye ve seçim yapmaya yardımcı olmaktadır. Aşağıdaki örneği incelersek; ev seçen kişinin en önemli öncelikleri evin merkezi konumda bulunması ve otoparkının olmasıdır. Ev alacak kişi seçimini bu doğrultuda yaparak listesini daraltabilir.

Gündelik hayatta çok kolay uygulanabilecek bir diğer örnek MGPP (Multi Generation Penetration Plan) Matrisi’dir. Bu matris hayatımıza dair uzun vadeli plan yaptığımız her an kullanılabilir: Kariyer planlaması, kilo verme süreci vb. Aşağıda bu matrisin gündelik hayat uygulanmış örneğini bulabilirsiniz.

Günümüzde çok sık kullandığımız ama farkında olmadığımız bir diğer araç ise RACI Chart (Responsible/ Accountable/ Consultant/ Informed). Bu tablo yardımıyla her iş paketine bir sorumlu atayarak iş dağılımı yapabiliriz. Organizasyonlarda, iş bölümü yaptığımız her etkinlik ya da uygulamada karışıklık olmaması adına kullanabileceğimiz bu yönteme ilişkin örnek aşağıda bulunmaktadır:

6 Sigma’nın gündelik hayatımıza ilişkin son örneği, Risk Tanımlama Matrisi’dir. Riski, günlük hayatımızın her anında tanımlıyor ve kafamızda farklı senaryolar yaratıyoruz. 6 Sigma araçları ile bu durumu yazılı hale getirerek gerekli aksiyonları daha kolay alabiliriz. Örneğin ikinci el araba alacak olan birinin riskleri ne olabilir? Olası risklerin sürece etkileri ve olma olasıklıkları neler olabilir? Peki bu riskler gerçekleşmesin diye nasıl aksiyon alınmalıdır?

Gördüğünüz gibi 6 Sigma hayatımızın her alanında yer edinmiştir. Gündelik hayatımızda bile farkında olmadan kalite ve verimliliği arttırmak adına bu araçlardan faydalanıyoruz.

Peki hayatımızın her alanında iyileştirme sağlayan 6 Sigma çalışmalarının sürdürülebilir olması için ne yapmalıyız? Öncelikle 6 Sigma’yı istatistiki süreç iyileştirme biçimi olarak görmemeliyiz. 6 Sigma bir disiplin, yönetim şekli ve kültürel değişimdir. 6 Sigma’yı hayatımızın her alanında bu şekilde konumlayabilirsek başarının sürdürülebilir olmasını sağlayabiliriz. 6 Sigma bir iş yapış şekli değil, bir yaşayış biçimidir…